Günəş sisteminin mənşəyinin sirləri açıqlandı

Mərkəzi Florida Universitetinin alimləri Neptunun orbitindən kənarda yerləşən buzlu cisimlər olan trans-Neptun cisimlərini (TNO) tədqiq etməklə günəş sisteminin formalaşmasını anlamaqda mühüm irəliləyiş əldə ediblər. 

TodayPress xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri “The Astrophysical Journal Letters” (AJL) jurnalında dərc olunub.

James Webb Kosmik Teleskopundan istifadə edən tədqiqatçılar TNO-ların səthində metanol izlərini aşkar ediblər. 

Bu kəşf alimlərə bu obyektləri iki fərqli qrupa bölməyə imkan verib: birinci qrupda metanol əsasən səthin altında cəmlənib, ikinci, daha uzaq qrupda isə metanol izləri daha zəif müşahidə olunub. 

Bu fərqlər erkən günəş sistemində baş verən kimyəvi prosesləri daha yaxşı anlamağa və həyatın mənşəyi ilə bağlı yeni suallara cavab tapmağa kömək edir.

Kometlərdə və trans-Neptun cisimlərində rast gəlinən sadə üzvi birləşmə olan metanol günəş sisteminin formalaşmasından və ya hətta ulduzlararası mühitdən miras qalmış qədim tərkib hissəsi ola bilər.

Alimlər qeyd edirlər ki, kosmik radiasiyanın təsiri altında metanol yeni birləşmələrə çevrilir və bu buzlu cisimlərin milyardlarla illik təkamül tarixinin "kimyəvi yaddaşını" qoruyur.

Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, TNO-lar günəş sisteminin erkən tarixini öyrənmək üçün bir növ “zaman maşını” rolunu oynayır.

Xüsusilə, "soyuq klassik" adlanan TNO-lar yaranışdan sonra demək olar ki, dəyişməyən cisimlər bu baxımdan xüsusi əhəmiyyət daşıyır. 

Nicat Osman